මුදල් අමාත්යාංශය විසින් නිකුත් කරන ලද දත්ත වලට අනුව, ශ්රී ලංකාවේ බදු ආදායම 2025 වසරේ තුන්වන කාර්තුව අවසන් වන විට (සැප්තැම්බර් දක්වා) පසුගිය වසරේ එම කාලයට වඩා 32% කට වැඩි ප්රමාණයකින් ඉහළ ගොස් ඇත.
මෙම කැපී පෙනෙන වර්ධනයට ප්රධාන වශයෙන්ම හේතු වී ඇත්තේ රජය විසින් ක්රියාත්මක කරන ලද ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ සහ නව බදු ප්රතිපත්ති වේ.
ආදායම් වර්ධනයට බලපෑ ප්රධාන සාධක
බදු ආදායමේ මෙම ඉහළ යෑමට දායක වූ ප්රධාන ආදායම් මාර්ග සහ ආයතන පහත පරිදි වේ:
රේගුව හරහා බදු එකතු කිරීමේ වාර්තාගත වර්ධනය:
ආනයන මත එකතු කළ එකතු කළ අගය මත බද්ද (VAT): මෙම බද්දෙන් ලැබෙන ආදායම 42% කින් පමණ ඉහළ ගොස් ඇත.
ආනයන මත එකතු කළ සුරාබදු: මෙම ආදායම 94% කින් පමණ විශාල ලෙස ඉහළ ගොස් ඇත.
මෝටර් රථ සඳහා වන සුරාබදු: මෙහි ආදායම රුපියල් බිලියන 311 කින් ඉහළ ගොස්, රුපියල් බිලියන 349 දක්වා ළඟා වී ඇත. (සමස්ත බදු ආදායමෙන් 48% ක් පමණ රේගුව විසින් එකතු කර ඇත.)
දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ (IRD) දායකත්වය:
එකතු කළ අගය මත බද්ද (VAT): සමස්ත වැට් බදු ආදායම 31% කින් ඉහළ ගොස් ඇත.
ආදායම් බදු (Income Tax): ආදායම් බදු එකතු කිරීම 11.9% කින් ඉහළ ගොස් ඇත.
ලියාපදිංචි බදු ගෙවන්නන් සංඛ්යාවේ වර්ධනය: ලියාපදිංචි ආදායම් බදු ගෙවන්නන් සංඛ්යාව මිලියන 1.4 කට අධික වී ඇති අතර, එය බදු පදනම පුළුල් කිරීමේ සාර්ථකත්වය පෙන්නුම් කරයි.
මූල්ය ඉලක්ක සපුරා ගැනීම
මෙම බදු ආදායම් වර්ධනය හේතුවෙන්:
ප්රාථමික අතිරික්තය (Primary Surplus): රුපියල් බිලියන 1,465 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත.
බදු හිඟය (Budget Deficit): නාමික වශයෙන් 54.5% කින් පටු වී ඇත.
ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ (IMF) ඉලක්ක: රජය විසින් IMF වැඩසටහන යටතේ නියම කරන ලද බදු ආදායම් ඉලක්කය ඉක්මවා යාමට සමත් වී ඇත.
මෙම වර්ධනයේ වැදගත්කම
රජයේ බදු ආදායම මේ ආකාරයෙන් වර්ධනය වීම ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීමේ ක්රියාවලියේ ඉතා වැදගත් සන්ධිස්ථානයකි. මෙය,
රජයේ ණය කළමනාකරණයට සහාය වීම.
අයවැය පරතරය අඩු කිරීම තුළින් මූල්ය විනයක් ඇති කිරීම.
අත්යවශ්ය මහජන සේවාවන් සඳහා වැඩි මුදලක් වෙන් කිරීමට ඉඩ සැලසීම.
ජාත්යන්තර විශ්වාසය ගොඩනැගීම සඳහා අත්යවශ්ය සාධකයක් වේ.
