පුවත්පත් කර්තෘවරයෙකුට එල්ල වූ තර්ජන, වැරදිකරුවෙකු හඳුනා ගැනීම සහ දේශපාලන සබඳතා හෙළිවීමත් සමඟ ශ්රී ලංකාවේ රග්බි ක්ෂේත්රය නව අර්බුදයකට මුහුණ දී තිබෙනවා. මෙයින් පෙන්නුම් කරන්නේ සත්යය වසන් කිරීමට සමහරුන් කොතරම් දුරක් උත්සාහ කරවාද යන්නයි.
දැනටමත් ගැටලු රැසකින් පීඩා විඳින ශ්රී ලංකා රග්බි ක්රීඩාව, සත්යය හෙළිදරව් කරන මාධ්යවේදීන් නිහඬ කිරීමට ව්යාජ හා ද්වේෂසහගත අන්තර්ජාල ප්රචාරණ භාවිත කරන අඳුරු පරිච්ඡේදයකට දැන් ඇතුළත් වී ඇත.
රූපය 1: චන්ද්රීන් රණසිංහ, රූපය 2: චන්ද්රීන් රණසිංහ “SL Rugby Players Association” WhatsApp සමූහයේ ද්වේෂසහගත සටහනක් , රූපය 3: Truecaller මගින් හඳුනාගත් චන්ද්රීන් රණසිංහ
මෙම මතභේදයේ ප්රධානියා වන්නේ චන්ද්රීන් රණසිංහයි. ඔහු WhatsApp සමූහයන් හරහා අසත්ය තොරතුරු බෙදා හරින ප්රධාන චරිතයක් ලෙස හඳුනාගෙන තිබෙනවා. රණසිංහ සාමාන්ය පුද්ගලයෙක් නොවේ. ඔහු ශ්රී ලංකා රග්බි සභාපති අපේක්ෂකයෙකු මෙන්ම ශ්රී ලංකාවේ හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් හේමසිරි ප්රනාන්දුගේ පුත්රයා වන පවිත්ර “පවි” ප්රනාන්දු සමග ඡායාරූප පළ කර තිබෙනවා. 2019 පාස්කු ප්රහාරය සම්බන්ධයෙන් හේමසිරි ප්රනාන්දුට අපරාධ නොසැලකිල්ල සහ දූෂණය සම්බන්ධයෙන් නීතිපතිවරයා විසින් චෝදනා එල්ල කළ අතර, මෙම ප්රහාරයෙන් 269 දෙනෙකු මිය ගොස් 500 කට වැඩි පිරිසක් තුවාල ලැබුවා. ඔහුගේ දීර්ඝකාලීන සහකරු වන මැක්ස්වෙල් ද සිල්වා, NOCSL හි හිටපු මහලේකම්වරයා, ඇමෙරිකානු ඩොලර් 10,000 ක මුදලක් වංචා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ශ්රී ලංකා ක්රීඩා අමාත්යාංශය, IOC සහ OCA විසින් අත්හිටුවනු ලැබුවා. හේමසිරි ප්රනාන්දුට ද සිල්වාට සමාන චෝදනාවක් සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කරමින් සිටියා.
එවැනි පුද්ගලයන් මාධ්යවේදියෙකුට එරෙහිව ද්වේෂසහගත සයිබර් ප්රහාරයක් දියත් කිරීම, රග්බි සහ දේශපාලනය යන දෙකෙහිම පවතින දූෂණය පිළිබඳව බරපතළ ප්රශ්න මතු කරයි.
රණසිංහගේ සමාජ මාධ්ය ගිණුමෙන් හමු වූ චන්ද්රීන් රණසිංහ සහ පවිත්රා ප්රනාන්දු එකට සිටින ඡායාරූපයක්
කර්තෘට එල්ල වූ තර්ජන
The morning telegraph හි කර්තෘ වන මාලන් ඩේල් ෆෙරෙයිරාට තර්ජනය කර තිබෙනවා. 1988 සිට වෘත්තීය මාධ්යවේදියෙකු ලෙස කටයුතු කරන ඔහු, ද ඩේලි නිවුස්, ද සන්ඩේ ඔබ්සර්වර් වැනි ලේක් හවුස් පුවත්පත්වලටත්, ද ඩේලි මිරර්, ද සන්ඩේ ටයිම්ස් වැනි විජය ප්රකාශනවලටත්, ද ඩේලි මෝනිං සහ ද සන්ඩේ මෝනිං වැනි වෙබ් අඩවි වලටත්, එමිරේට්ස් 24/7, මිනසෝටා පෝස්ට් (ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය) වැනි ජාත්යන්තර වෙබ් අඩවිවලටත් ලිපි ලියා තිබෙනවා. ගුවන් සේවා දූෂණ විමර්ශනවලදී පවා ඔහු සාක්ෂි ලබා දුන්නා. එහෙත් දැන් ඔහු පුද්ගලික තර්ජනවලට මුහුණ දී සිටිනවා.
පළමු අනතුරු ඇඟවීම: WhatsApp හරහා
“ඔබ අවසන්. ඔබ කරන දේ ගැන සැලකිලිමත් වන්න. ඔබට එරෙහිව නීතිමය නඩු කිහිපයක් එමින් තිබේ. මට ඇසුණේ මෙයයි. ඔබව සොයා ශ්රී ලංකාවට ගෙන ඒමට CID සහ Interpol වෙත පැමිණිල්ලක් කරන්න. ඔබේ හොඳ වෘත්තිය නරක් කර ගන්න එපා.”
දෙවන තර්ජනය: හඳුනන අයෙකු හරහා
“ඔබ විදේශගතව සිටියත් ඔබට ශ්රී ලංකාවේ බිරිඳක් සහ දරුවන් සිටී. ඔවුන්ගේ පාතාල සම්බන්ධතා ඔබ දන්නවාද? නාවල නිහාල් කවුද සහ හේමසිරි සහ ඔහුගේ පුතා සමඟ ඔහුගේ සම්බන්ධය කුමක්දැයි ඔබ දන්නවාද? හිටපු කැසිනෝ හිමිකරුවන් වන ෆොන්සේකා පවුලේ වංශය ඔබ දන්නවාද? ඔවුන් සියල්ලෝම පවිගේ ඥාතීන්. එබැවින් ප්රවේශම් වන්න.”
හිසට වෙඩි තැබීමක්: චන්ද්රීන් රණසිංහගේ සමාජ මාධ්ය ගිණුමේ පළ වූ ඡායාරූපයක, ඔහු පවිත්ර ප්රනාන්දු සමග “ඔබේ හිසට වෙඩි තියන්න” යන බියකරු ඉරියව්වක සිටින අයුරු දැක්වෙන භයානක රූපයකි.
මෙම තර්ජන අහඹු ඒවා නොවේ. මාධ්යවේදීන් බිය ගැන්වීම, නිහඬ කිරීම සහ ඔවුන්ගේ කීර්ති නාමය විනාශ කිරීම සඳහා සම්බන්ධීකරණය කරන ලද ව්යාජ ප්රචාරණ ව්යාපාරයක් මෙයින් හෙළිදරව් වෙනවා.
නීතිය: 2024 අංක 9 දරන මාර්ගගත ආරක්ෂණ පනත
මෙම ව්යාජ ප්රචාරණ ව්යාපාරය පිටුපස සිටින පුද්ගලයන්ට අමතක වන එක් වැදගත් කරුණක් වන්නේ, ශ්රී ලංකාව දැන් මෙවැනි අපයෝජනයන්ට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති 2024 අංක 9 දරන මාර්ගගත ආරක්ෂණ පනත ක්රියාත්මක කරන බවයි.
12 වන වගන්තිය මගින් හානියක් සිදු කරන, සතුරුකම් අවුස්සන, හෝ මහජනතාව නොමඟ යවන අසත්ය ප්රකාශ සන්නිවේදනය කිරීම තහනම් කරයි.
32 වන වගන්තිය මගින් මාර්ගගත ආරක්ෂණ කොමිෂන් සභාවට ද්වේෂසහගත අන්තර්ගතයන් සංසරණය වීමට ඉඩ සලසන සමූහ පරිපාලකයින් ඇතුළුව, අසත්ය හැසිරීම්වල නියැලී සිටින ගිණුම්වලට එරෙහිව ක්රියා කිරීමට බලය ලබා දී ඇත.
මෙම පනත යටතේ, “තහනම් ප්රකාශයක්” යන්නට හානි කිරීමේ අරමුණින් කරන ලද ඕනෑම අසත්ය හෝ ද්වේෂසහගත ප්රකාශයක් ඇතුළත් වන අතර, එය නිර්මාණය කරන පුද්ගලයා මෙන්ම බෙදා හරින පුද්ගලයාද සමානව වගකිව යුතුයි.
බෙදාගන්නන්ට සහ කණ්ඩායම් පරිපාලකයින්ට අනතුරු ඇඟවීමක්
චන්ද්රීන් රණසිංහ වැනි පුද්ගලයන්ට සහ මෙම අසත්ය තොරතුරු සංසරණය කරන WhatsApp කණ්ඩායම් පරිපාලකයින්ට මෙය අනතුරු ඇඟවීමක් ලෙස සලකන්න. මාර්ගගත ආරක්ෂණ පනත යටතේ ඔබ නොදැනුවත්ව සිටීමෙන් ආරක්ෂා වන්නේ නැත. බෙදාගැනීම යනු ප්රකාශනයයි. ඔබ දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව අසත්ය හෝ ද්වේෂසහගත තොරතුරු බෙදා හරින්නේ නම්, එම තොරතුරු නිර්මාණය කළ පුද්ගලයාට මෙන් ඔබටත් නඩු පැවරිය හැකිය.
කණ්ඩායම් පරිපාලකයින්ටද මෙම වගකීමෙන් මිදිය නොහැක. තහනම් ප්රකාශ පැතිරීම පාලනය කිරීමට හෝ නැවැත්වීමට ඔවුන් අපොහොසත් වුවහොත්, ඔවුන්ද වගකිව යුතුය. ආරක්ෂිතම සහ එකම නිවැරදි ක්රියාමාර්ගය වන්නේ එවැනි සටහන් වහාම මකා දමා ඒවා තවදුරටත් බෙදා හැරීම ප්රතික්ෂේප කිරීමයි.
මාධ්යවේදීන් මුහුණ දෙන අන්තරායන්
මෙම මතභේදය ශ්රී ලංකාවේ මාධ්යවේදීන් මුහුණ දෙන වඩාත් පුළුල් සහ බියජනක යථාර්ථයක් මතු කර තිබෙනවා.
1990 දශකයේ සිට මාධ්යවේදීන් දුසිම් ගණනක් ඝාතනය කර, පැහැරගෙන ගොස් හෝ අතුරුදහන් කර ඇත. නිදහස් මාධ්ය ව්යාපාරය සහ දේශසීමා රහිත වාර්තාකරුවන් වාර්තා කරන්නේ 2004 සිට අවම වශයෙන් මාධ්යවේදීන් 40 දෙනෙකු ඝාතනය කර ඇති හෝ පැහැරගෙන ගොස් ඇති බවත්, එම නඩු බොහොමයක් තවමත් විසඳී නොමැති බවත්ය.
ලසන්ත වික්රමතුංග (2009) වැනි ඉහළ පෙළේ ඝාතන තවමත් වරදකරුවන්ට දඬුවම් ලැබී නැහැ. ප්රගීත් එක්නැලිගොඩ වැනි තවත් අය කිසිදු හෝඩුවාවක් නොමැතිව අතුරුදහන් වී ඇති අතර, ඔවුන් නැවත කිසිදා දැක නැත.
මාධ්යවේදීන් දුසිම් ගණනක් රට හැර ගොස් ඇති අතර, තවත් බොහෝ දෙනෙක් පළිගැනීම්වලට ඇති බිය නිසා ස්වයං-වාරණයක් අනුගමනය කරති. මෙම තර්ජනාත්මක වාතාවරණය තුළ, The morning telegraph හි කර්තෘ මාලන් ඩේල් ෆෙරෙයිරා මුහුණ දුන් තර්ජන හුදකලා සිදුවීමක් නොවන අතර, ඒවා සත්යය නිහඬ කිරීමේ සංස්කෘතියක කොටසකි.
The morning telegraph වැදගත් වන්නේ ඇයි?
වසර දෙකකට පෙර ආරම්භ වූ The morning telegraph වෙබ් අඩවිය, වංචා සහ දූෂණ නිර්භීතව හෙළි කරමින් මේ වන විටත් ප්රවෘත්ති 7,300 කට වඩා පළ කර තිබෙනවා. “වෙනසකට පෙළඹවීම සඳහා කරුණු ප්රකාශයට පත් කිරීම” යන ඔවුන්ගේ සටන් පාඨය, ඔවුන්ගේ මෙහෙවරට සාක්ෂියක්.
මෙම ප්රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය නිවැරදි කිරීමේ ප්රතිපත්තියක් සහ පිළිතුරු දීමේ අයිතියක් පවත්වාගෙන යමින්, වාර්තා කිරීමේදී සමබරතාවය සහ වගවීම සහතික කරනවා. නමුත් කිසිදු තත්වයක් යටතේ ද්වේෂසහගත ප්රචාරණ හෝ තර්ජන මගින් එය වළක්වා ගත නොහැකියි.
ජනාධිපතිවරයා මැදිහත් විය යුතුය
මෙය තවදුරටත් සුළු රග්බි ආරවුලක් නොවේ. චෝදනා එල්ල වී ඇති දේශපාලන පවුල්, පාතාල සාමාජිකයන් සහ ක්රීඩා පාලනය මෙහෙයවන රාජ්ය නිලධාරීන් එක්වීමෙන් විෂ සහිත තත්ත්වයක් නිර්මාණය වී තිබෙනවා. මෙය පාලනය නොකළහොත්, එය රග්බි ක්රීඩාවේ විශ්වසනීයත්වය සහ සත්යය හෙළි කිරීමට එඩිතර වන අයගේ ආරක්ෂාව යන දෙකම විනාශ කරනු ඇත.
ක්රීඩාව වෙනුවෙන්, මාධ්යවේදීන්ගේ ආරක්ෂාව සඳහා සහ මහජන ජීවිතයේ අඛණ්ඩතාව සඳහා, ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක ක්රියා කළ යුතුය.
අවශ්ය වෙනස්කම් සිදු කළ යුතු අතර, වගවීම තහවුරු කළ යුතුය. මාර්ගගත ආරක්ෂණ පනත දේශපාලන අවියක් ලෙස නොව, සත්යය සහ යුක්තිය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා භාවිතා කළ යුතුය.
අවවාදයයි: The morning telegraph තර්ජනවලට හිස නමන්නේ නැත. එය විමර්ශනය කිරීම, ප්රකාශයට පත් කිරීම සහ හෙළිදරව් කිරීම දිගටම කරගෙන යනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, ව්යාජ හෝ ද්වේෂසහගත අන්තර්ගතයන් බෙදා ගන්නා සියලු දෙනාටම අනතුරු අඟවන්නේ, ඔබ ද වගකිව යුතු බවයි. ඔබ බෙදාගත් හෝ පළ කළ දේ මකා දැමීමට හෝ නීතියට මුහුණ දීමට සූදානම් වීමට මෙම ප්රකාශනයෙන් පසු ඔබට දින හතක කාලයක් ලබා දෙනු ඇත.
